วัดจงกรม หนึ่งในวัดเก่าแก่ที่ตั้งอยู่ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นอีกหนึ่งโบราณสถานที่มีความสำคัญ ในแง่ของประวัติศาสตร์และศิลปะไทย วัดแห่งนี้แม้จะอยู่ห่างจากตัวเมืองอยุธยา แต่ก็ยังคงรักษาบรรยากาศที่เงียบสงบ และงดงามของสถาปัตยกรรมโบราณที่น่าสนใจ ซึ่งเหมาะแก่การไปเยือนเพื่อสัมผัสประสบการณ์ทางประวัติศาสตร์และศาสนาในแบบดั้งเดิม หากเพื่อนๆ หวยสด คนไหนอยากทราบขอมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับวัดแห่งนี้ให้มากขึ้น ตามเรามาดูกันเลย
ทำความรู้จัก วัดจงกรม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
วัดจงกลม เป็นวัดที่สำคัญแห่งหนึ่งที่ตั้งอยู่ที่ตำบลคลองสระบัว อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปัจจุบันเป็นวัดร้าง ซึ่งห่างจากฝั่งตะวันตกของคลองสระบัวประมาณ 200 เมตร อยู่เยื้องกับวัดพระรามหรือวัดพระงาม หรือวัดชะรามขึ้นไปทางทิศเหนือ ขอบเขตพื้นที่ของวัดมีประมาณ 4 ไร่ 2 งาน 47 ตารางวา โดยรอบวัดติดกับที่ดินของชาวบ้านที่เช่าจากกรมศาสนา ด้านทิศเหนือใกล้วัดพระยาแมน ด้านทิศใต้ใกล้วัดพระราม หรือวัดพระงาม หรือวัดชะราม ด้านทิศตะวันตกติดกับทุ่งขวัญ และด้านทิศตะวันออกเป็นถนนทางเข้าวัดที่สร้างทับลงบนถนนอิฐโบราณที่ตัดตรงมาจากคลองสระบัว
ประวัติความเป็นมา
แม้ว่าจะไม่มีหลักฐานประวัติความเป็นมาจุดท่องเที่ยว ที่ชัดเจนเกี่ยวกับวัด แต่พบเรื่องราวเกี่ยวกับวัดนี้ในเอกสารประวัติศาสตร์เรื่อง “พระตำราบรมราชูทิศเพื่อกัลปนาสมัยสมเด็จพระเพทราชา” ซึ่งระบุว่า พระธรรมสารเถร อธิการวัดได้เข้าร่วมถวายพระพรสมเด็จพระเพทราชา ณ พระที่นั่งบรรยงต์รัตนาสน์ ในพระบรมมหาราชวังในปี พ.ศ. 2242 ซึ่งข้อมูลนี้เป็นข้อสันนิษฐานว่าก่อนหน้านี้ว่าการสะกดคลาดเคลื่อนไป เพราะคำว่า “จงกลม” นั้นไม่มีความหมาย แต่คำว่า “จงกรม” หมายถึงอาการที่เดินไปมาในที่กำหนดอย่างพระเจริญกรรมฐานเดิน เรียกว่า “เดินจงกรม” ซึ่งอาจเปรียบเทียบได้กับภาพการเดินวนทักษิณาวัตร ของพระพุทธรูปปางลีลาในซุ้มจระนำรอบเจดีย์ประธานวัด
นอกจากนี้ นักประวัติศาสตร์และจิตรกรผู้สนใจในการศึกษาประวัติศาสตร์ศิลปะอย่าง น. ณ ปากน้ำ ได้กล่าวถึงวัดในหนังสือ “ห้าเดือนกลางซากอิฐปูนที่อยุธยา” ซึ่งเป็นการสำรวจโบราณสถานในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาในปี พ.ศ. 2510 การศึกษานี้ทำให้เห็นความสำคัญของวัดในเชิงศิลปะ และสถาปัตยกรรมจากยุคกรุงศรีอยุธยา แม้ว่าจะเป็นวัดร้างในปัจจุบัน แต่การเดินทางของเขาทำให้เข้าใจถึงความสัมพันธ์ของศิลปะ และการปฏิบัติธรรมในสมัยนั้น
สิ่งที่น่าสนใจภายในวัด
- เจดีย์ประธาน ตั้งอยู่กึ่งกลางของวัด มีรูปทรงกลมและฐานแปดเหลี่ยมรองรับฐานหน้ากระดาน 3 ชั้น และฐานบัวลูกแก้วแปดเหลี่ยม 2 ชั้น รอบฐานบัวลูกแก้วกลม 1 ชั้นจะมีซุ้มจระนำประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น 24 ซุ้ม แม้ปัจจุบันจะหลุดร่วงไปหมดแล้ว แต่ลักษณะการสร้างยังคงสะท้อนถึงการออกแบบที่ละเอียดและงดงาม ถัดจากซุ้มจระนำขึ้นไปเป็นชั้นมาลัยเถา ประกอบด้วยบัวลูกแก้ว 3 ชั้น รองรับองค์ระฆังทรงกลมเพรียว ส่วนยอดของเจดีย์เป็นปล้องไฉนและปลียอดที่โดดเด่น ด้านทิศเหนือและใต้มีบันไดขึ้นสู่องค์เจดีย์ รวมถึงเจดีย์รายบริวารจำนวน 6 องค์บนฐานแปดเหลี่ยม ซึ่งปัจจุบันเหลือเพียงส่วนฐานราก ลักษณะพิเศษของเจดีย์ประธานที่น่าสนใจคือช่องโค้งที่เจาะไว้ที่ฐานด้านตะวันออก ซึ่งเป็นช่องที่เชื่อมไปยังเจดีย์องค์เล็กแบบสุโขทัยที่ตั้งอยู่ภายในองค์เจดีย์ นอกจากนี้ยังมีช่องซุ้มโค้งที่ผนังเจดีย์ภายในเพื่อประดิษฐานพระพุทธรูป โดยรอบ 7 ซุ้ม ซึ่งแสดงถึงการใช้สถาปัตยกรรมในลักษณะที่มีความซับซ้อนและประณีต
- วิหาร ของวัดจงกลมตั้งอยู่หน้าเจดีย์ประธาน และเหลือเพียงส่วนรากฐานสูงจากพื้นดินประมาณ 50 เซนติเมตร ซึ่งมีการก่อสร้างและบูรณะถึง 4 สมัย แต่ละสมัยมีการปรับขนาดและรูปแบบให้ใหญ่ขึ้น วิหารนี้มีขนาด 11.7 x 19.2 เมตร โดยภายในมีเสาสี่เหลี่ยมรองรับเครื่องหลังคา 2 แถวและฐานชุกชีขนาด 5.1 x 10.2 เมตร บริเวณระเบียงด้านหลังมีเสากลมรองรับเครื่องหลังคา 6 ต้น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการพัฒนาและการเพิ่มความสำคัญในช่วงเวลาหลายยุคสมัย
- อุโบสถ ตั้งอยู่ด้านทิศเหนือของวิหาร โดยมีสภาพเดิมมากที่สุดและสามารถเห็นรูปแบบสถาปัตยกรรมได้ชัดเจนเป็นอุโบสถแบบสมัยอยุธยาตอนปลาย ขนาด 5 ห้อง กว้าง 9.2 เมตร ยาว 16.4 เมตร มีระเบียงด้านหน้าและหลัง พร้อมบันไดขึ้นลง โดยสันนิษฐานว่าอุโบสถนี้เคยได้รับการปรับปรุงเป็นแบบมหาอุดในช่วงเวลาต่อมา
- เจดีย์ฐานสูง ที่ตั้งอยู่ด้านหน้าวัดเหลือเพียงส่วนฐานรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 7.8 x 7.8 เมตร สูง 5.5 เมตร และมีบันไดทางขึ้นตรงกลางทั้ง 4 ด้าน ลักษณะของฐานเป็นฐานบัวลูกแก้วอกไก่ซ้อนลดชั้นกันขึ้นไป 2 ชั้น เจดีย์องค์นี้มีภาพถ่ายเก่าแสดงให้เห็นรูปแบบสถาปัตยกรรมก่อนที่จะพังทลายลง โดยการซ่อมสร้างที่สำคัญคือการเสริมพนักระเบียงบนฐาน ซึ่งแสดงถึงการดูแลรักษาและปรับปรุงโบราณสถานนี้ในช่วงเวลาต่างๆ
- ศาลาราย ที่ตั้งอยู่ริมกำแพงด้านต่างๆ ของวัดเหลือเพียงรากฐาน 6 หลัง ซึ่งน่าจะเป็นศาลารายที่สร้างขึ้นในสมัยก่อน โดยจากชิ้นส่วนสถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุที่พบ สามารถสันนิษฐานได้ว่าเป็นศาลารายที่มีลักษณะการใช้พื้นที่ตามแบบสถาปัตยกรรมของสมัยกรุงศรีอยุธยา
- เจดีย์รายทรงเครื่อง ที่ตั้งอยู่บริเวณทิศเหนือของเจดีย์ฐานสูง โดยส่วนใหญ่เหลือเพียงรากฐาน แต่จากชิ้นส่วนที่พบสามารถสันนิษฐานได้ว่าเป็นเจดีย์ทรงเครื่องยอดปรางค์ สถาปัตยกรรมประเภทนี้เป็นที่นิยมในสมัยอยุธยาตอนปลายจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
วัดจงกรม ถือเป็นที่เที่ยวใกล้กรุงเทพ ที่มีความโดดเด่นในฐานะโบราณสถานสำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ด้วยคุณค่าในด้านประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม และสถาปัตยกรรมจากสมัยกรุงศรีอยุธยา แม้ว่าปัจจุบันจะเป็นวัดร้าง แต่ยังคงหลงเหลือร่องรอยของโครงสร้างและศิลปะที่ทรงคุณค่า เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรม อีกทั้งยังควรค่าแก่การอนุรักษ์และเผยแพร่สู่คนรุ่นหลังอย่างยิ่ง สำหรับวันนี้ เว็บหวยสด คงต้องขอตัวลากันไปก่อน บทความหน้าเราจะพาไปเที่ยวที่ไหนกันต่อ สามารถรอติดตามชมกันได้เลย สวัสดีครับ